Commons-مجوزهای نشر
سیاست مجوز و کپی رایت در موضوعات مختلفی باید رعایت شود.
در تصاویر
رهنمود کلی
هنگام بارگذاری یک پرونده، شما باید اجازه‌نامه‌ای برای آن بگزینید. توجه به ضوابط زیر ضروری است:
- کلا هنگامی‌که شما محتوای خود را با اجازه‌نامه‌ای آزاد منتشر کردید، دیگر نمی‌توانید آن اجازه‌نامه را فسخ کنید.
- صدور اجازه‌نامه برای تصویرهای کشیده‌شده توسط خود شخص از همه ساده‌تر است. عکس گرفته‌شده توسط شما اندکی مساله‌دار‌تر است، زیرا هر فرد به‌نمایش‌درآمده‌در‌آن باید موافق انتشار عکس باشد. اما اگر عکس در رویدادهای عمومی (مسابقه‌ها، همایش و ...) گرفته شده باشد یا افراد آمده‌در‌عکس، سرشناسی عمومی داشته باشند، و عکس در محوطه شخصی آن‌ها گرفته نشده باشد، مشکلی وجود نخواهد داشت.
- آثار هنری که به‌طور دائمی در مکان‌های عمومی به نمایش گذاشته شده‌اند در چندین کشور، مثلاً، آلمان، سوئیس و اتریش زیر آزادی چشم‌اندازپوشش داده شده‌اند، درحالیکه در کشورها مانند فرانسه و بلژیک چنین قاعده‌هایی ندارند. اگر قانون آزادی چشم‌انداز شامل تصویر شما شود، شما می‌توانید بی‌هراس آن را بارگذاری کنید. اما این در مورد کشورهایی مانند فرانسه و بلژیک مجاز نیست، مثلا شما نمی‌توانید تصویری از ساختمان در بروکسل از بلژیک، را با اجازه‌نامه آزاد بارگذاری کنید. باید در نظر داشته باشید که بعضی سوژه‌های عکاسی شما، به صورت موقت در بازدید عمومی قرار گرفته‌اند که از این قاعده مستثنی می‌شود.
- بیشتر تصویرهایی که در اینترنت می‌یابید، نمی‌توانند بارگذارده شوند، مگر دارنده حق تکثیر آشکارا اجازه انتشار زیر یک اجازه‌نامه آزاد را داده باشد. شما ممکن است برای گرفتن اجازه‌نامه آزاد تلاش کنید. اگر چنین احازه‌ای توسط ایمیل به شما رسید، لطفا آن را به permissions@wikishia.net فروارد کنید و در زمان بارگذاری به آن اشاره نمایید. توصیه می‌شود یک اعلان استاندارد رضایت مانند Commons:Email templates به ایمیلتان پیوست کنید.
- اگر آفریننده اثر بیش از ۷۰ سال پیش درگذشته باشد، (در ایران ۵۰ سال) در بیشتر کشورها اثر در مالکیت عمومی خواهد بود و تقریبا در همه موارد می‌تواند بارگذارده شود. این شامل بازتولیدهای دیگران نیز می‌شود، زیرا این‌ها اصالت و خلاقیت فردی لازم برای قرارگرفتن زیر کپی‌رایت را ندارند.
با این دانش پایه در ذهن، شما خواهید توانست اجازه‌نامه مناسب را در بیشتر حالت‌ها بگزینید. کافی‌ست اجازه‌نامه دلخواه را از دراپ‌دان «Licensing» انتخاب کنید. اطلاعات جزئی‌تر درباره اجازه‌نامه، کپی‌رایت و قانون‌های آن در کشورهای گوناگون را می‌توانید در پروانه‌دهی بیابید.
انواع اجازه‌نامه‌ها
| اصطلاح | معنی |
|---|---|
| اجازه‌نامه | یک مدرک قانونی که مشخص می‌کند چه استفاده‌ای از رسانه مجاز است. تنها مالک حق تکثیر رسانه می‌تواند برای آن احازه‌نامه بگزیند. |
| CC | کریتیو کامانز، سازمانی که اجازه‌نامه‌های آزاد برای کاربرد عموم نوشته است. این اجازه‌نامه‌ها با پیشوند «CC» مشخص شده‌اند. |
| Attribution | نسبت دادن اثر به آفریننده آن که در اجازه‌نامه‌های CC، به‌اختصار توسط BY مشخص می‌شود. |
| Share-alike | یعنی کارهای منتج از اثرهای دارای کپی‌لفت اجازه‌نامه‌ای سازگار داشته باشند |
| کپی‌لفت | روشی برای اعطای آزادی به کاربران نسبت به کپی‌رایت ینتی و تضمین حفظ این آزادی برای کلیهٔ افراد |
| استفاده منصفانه | دکترینی که برای عموم حقی محدود برای استفاده از آثار کپی‌رایت‌‌دار قائل می‌شود |
برای مالکان تصاویر
- اگر رسانه‌ای که شما بار می‌گزارید کار شخصی شما باشد، شما خواهید توانست از میان چندین اجازه‌نامه موجود بگزینید. اگر نگران حقوق خود بر رسانه نیستید و تنها می‌خواهید فورا پرونده‌ای را بارگزارید، گزیدن از بخش «بهترین اجازه‌نامه‌ها» مورد Template:CC BY-SA 4.0 عالی خواهد بود. اگر می‌خواهید سبک‌سنگین کنید که چه اجازه‌هایی می‌دهید و چه حقوقی به‌دست می‌آورید، هریک از اجازه‌نامه‌ها را مطالعه کنید و براساس معیارهایتان تصمیم بگیرید. یک توصیف پایه از هریک از اجازه‌نامه‌ها که با آپشن‌های بهترین و بهتر سازمان داده شده‌اند در‌پی آمده است.
- اگر اجازه‌نامه مناسبی برای گزینش نیست، شما می‌توانید «None» را بگزینید و بعدا به‌طور دستی اجازه‌نامه مناسب را قرار دهید. این یک راه نسبتا پیشرفته است، چراکه لازم می‌دارد شما نام دقیق الگوی اجازه‌نامه را بدانید.
- این امکان وجود دارد که شما کارتان را زیر چند اجازه‌نامه منتشر کنید. این ترکیب لازم می‌دارد که رسانه به پدیدآورنده‌اش منسوب گردد و نیز هر اثر منتج دیگری زیر اجازه‌نامه‌ای مشابه منتشر شود. این گزینهٔ توصیه‌شده است، چراکه استفاده از پرونده‌های رسانه‌ای شما را بسیار ساده می‌سازد و همزمان به شما اجازه حفظ برخی حقوق بر اثر را نیز می‌دهد.
- اجازه‌نامه "Own work, attribution required (GFDL, CC-BY 4.0)" انتساب اثر و انتشار اثرهای منتج زیر اجازه‌نامه‌های مشابه را لازم می‌دارد.
با انتخاب گزینه "Own work, all rights released (Public domain)" شما به همگان اجازه می‌دهید که از اثرتان برای هر مقصود مورد نظرشان استفاده کنند. حتی نیاز نیست که نام شما آورده شود. به‌محض این‌که اثر شما در مالکیت عمومی قرار گرفت، دیگر نمی‌توان اجازه‌نامه آن را تغییر داد. دیگر اجازه‌نامه‌های آزاد دست‌کم به شما اجازه حفظ برخی از حقوقتان بر اثر را می‌دهند.
- این اجازه‌نامه‌ها توسط کریتیو کامانز که یک گروه از اجازه‌نامه‌های ماژولار (چندتکه) که می‌توانند به روش‌های گوناگون با هم ترکیب شوند، پدید آورده است، ایجاد شده‌اند. دو اجازه‌نامه کریتیو کامانز پذیرفته‌شده در ویکی شیعه"Attribution" (
![[[1]]](/w/images/thumb/7/79/CC_some_rights_reserved.svg/90px-CC_some_rights_reserved.svg.png)
این پرونده تحت مجوز تخصیص 3.0 منتقل‌نشده کریتیو کامانز قرار دارد.
- شما اجازه دارید:
- برای به اشتراک گذاشتن – برای کپی، توزیع و انتقال اثر
- تلفیق کردن – برای انطباق اثر
- تحت شرایط زیر:
- انتساب – شما باید اعتبار مربوطه را به دست آورید، پیوندی به مجوز ارائه دهید و نشان دهید که آیا تغییرات ایجاد شده‌اند یا خیر. شما ممکن است این کار را به هر روش منطقی انجام دهید، اما نه به هر شیوه‌ای که پیشنهاد می‌کند که مجوزدهنده از شما یا استفاده‌تان حمایت کند.
) و "Attribution share alike" (
این پرونده تحت مجوز تخصیص اشتراک همانند 3.0 منتقل نشده کریتیو کامانز قرار دارد.
- شما اجازه دارید:
- برای به اشتراک گذاشتن – برای کپی، توزیع و انتقال اثر
- تلفیق کردن – برای انطباق اثر
- تحت شرایط زیر:
- انتساب – شما باید اعتبار مربوطه را به دست آورید، پیوندی به مجوز ارائه دهید و نشان دهید که آیا تغییرات ایجاد شده‌اند یا خیر. شما ممکن است این کار را به هر روش منطقی انجام دهید، اما نه به هر شیوه‌ای که پیشنهاد می‌کند که مجوزدهنده از شما یا استفاده‌تان حمایت کند.
- انتشار مشابه – اگر این اثر را تلفیق یا تبدیل می‌کنید، یا بر پایه آن اثری دیگر خلق می‌کنید، می‌‌بایست مشارکت‌های خود را تحت مجوز یکسان یا مشابه با ا اصل آن توزیع کنید.
) است.
- در کل، "Attribution 3.0" لازم می‌دارد که اثر به پدیدآورنده آن منسوب شود، درحالیکه "Attribution share alike 3.0" به‌علاوه ملزم می‌سازد که اثرهای منتج دقیقا زیر همین اجازه‌نامه منتشر شوند - اصل کپی‌لفت
اجازه‌نامه "GNU Free Documentation License"
- مجوز مستندات آزاد گنو اجازه‌نامه‌ای است که توسط ویکی شیعه برای متن‌ها استفاده می‌شود و از اجازه‌نامه‌های کریتیو کامنز قدیمی‌تر است و شبیه اجازه‌نامه CC Attribution share alike است اما به‌علاوه ملزم می‌سازد که یک کپی از متن کامل اجازه‌نامه با هر مجموعه از کارهای GFDL توزیع شود که مثلا در مورد تصویرهای جاپ‌شده بر کارت‌پستال‌ها مطلوب نیست.
- ممکن است استفاده همزمان از GNU GPL و GNU FDL مفید باشد، زیرا بسیاری از اسکرین‌شات‌های نرم‌افزارهای آزاد دربردارنده آیکان‌هایی زیر اجازه‌نامه GNU GPL یا CC Attribution ShareAlike هستند.